Jak wspierać poczucie własnej wartości u dzieci?

Czym jest poczucie własnej wartości?

Psycholog pani Agnieszka Stein tak mówi o poczuciu własnej wartości:

„Dobrze, że jestem na świecie. Mam tu swoje miejsce i jestem potrzebny. Mam własną drogę do przejścia, własną lekcję do nauczenia i własne zadanie do wykonania. Nie jestem ani lepszy, ani gorszy od innych i nie ma nikogo na świecie takiego samego, jak ja. Jestem niepowtarzalny. W tej chwili może niewiele wiem i umiem, ale cały czas się uczę i rozwijam. Robię to we własnym tempie i najlepiej jak potrafię.”

Warto również zacytować Jespera Juula, pedagoga i terapeuty rodzinnego:

„Jestem w porządku i mam swoją wartość tylko dlatego, że istnieję”.

Zadbajmy o to, żeby dzieci uwierzyły w siebie poprzez:

  1. Dostrzeganie i akceptowanie takimi, jakimi są.

Akceptujmy dzieci z wadami i zaletami. Nie oznacza to oczywiście pozwalania na wszystko. Dbajmy o ich rozwój, stawiajmy granice, ale starajmy się akceptować ich osobowość, temperament. Uznawajmy uczucia dziecka, jego problemy za ważne, nie bagatelizujmy ich i nie podważajmy.

  1. Uczenie dzieci wyrażania swoich uczuć i nazywania emocji.

Należy mówić dzieciom, że wszystkie emocje są dobre. W rozmowie z dzieckiem posługujmy się językiem osobistym, mówmy o sobie, o tym co widzimy, opisujmy nasze uczucia. W ten sposób dzieci wiedzą, że mówienie o tym co same czują jest w porządku. Nauczenie dzieci wyrażania uczuć sprzyja szczerości i budowaniu zaufania, uczy je otwartości.

  1. Zachęcanie dzieci do samodzielnego rozwiązywania problemów, dokonywania wyborów.

Warto wspierać u dzieci możliwość podejmowania samodzielnych decyzji, ponieważ sprzyja to zwiększaniu pewności siebie, uwierzeniu we własne możliwości. Ponadto należy rozwijać u dzieci myślenie przyczynowo – skutkowe i zachęcać za każdym razem do szukania rozwiązania problemów, postarać się stać obok, być blisko, ale nie ingerować za mocno. Nie powinno się serwować dzieciom gotowych rozwiązań, lepiej je zapytać – jak uważają, co można w danej sytuacji zrobić? Niech dzieci poczują moc sprawczą i same próbują rozwiązywać swoje trudności.

  1. Docenianie wysiłku dziecka, a nie tylko efektu.

Starajmy się nie oceniać dziecka w kategoriach – dobry/zły, a raczej zwracajmy uwagę na to, ile wysiłku włożyło w daną czynność. Nazywajmy i opisujmy to, co dziecko zrobiło. Ważne jest żeby dziecko wiedziało, że wysiłek, starania są ważniejsze od sukcesu. W przyszłości zaowocuje to tym, że dziecko będzie prawdopodobnie lepiej znosiło niepowodzenie.

  1. Bycie razem z dzieckiem.

Zachęcajmy dzieci do wspólnej zabawy, czytania, spędzania czasu razem. Żadne kolejne zajęcia dodatkowe, tablet, gry komputerowe nie zastąpią relacji z drugim człowiekiem, z rodzicem, rodzeństwem. Dzieci powinny mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa, bliskości. Włączajmy dzieci do wspólnych obowiązków, do życia codziennego, sprawiajmy, żeby czuły się potrzebne, ważne. Dzieci lubią uporządkowany świat, nie czują się dobrze w chaosie, bez wyznaczonych granic, przekazywanych jasnych komunikatów.

  1. Wspieranie dzieci podczas przeżywania trudnych chwil.

Bądźmy przy dzieciach, kiedy jest im trudno, kiedy coś im się nie udało. Wysłuchajmy ich, nie zaprzeczajmy ich uczuciom. Okażmy wsparcie i  wiarę w to, że następnym razem pójdzie lepiej.